ROZDZIAŁ I
Postanowienia ogólne
§ 1
- Stowarzyszenie „Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej” zwany dalej „Związkiem” jest ogólnopolskim, samorządnym, trwałym zrzeszeniem posiadającym osobowość prawną.
- Związek zrzesza ochotnicze straże pożarne (zwane dalej OSP) i inne osoby prawne w celu reprezentowania ich interesów oraz propagowania i realizacji celów statutowych.
- Związek jest kontynuatorem chlubnych tradycji ruchu strażackiego wyrażających się w niesieniu bezinteresownej pomocy ludziom i służeniu Ojczyźnie.
- Związek wykonuje zadania o charakterze użyteczności publicznej w zakresie ochrony przeciwpożarowej, ratownictwa i bezpieczeństwa powszechnego, wspiera różnorodne formy pracy kulturalno – oświatowej, popularyzuje dorobek historyczny ruchu strażackiego, rozwija działalność artystyczną i sportową w ochotniczych strażach pożarnych.
- Siedzibą Związku jest miasto stołeczne Warszawa.
§ 2
Związek działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79 poz. 855 jednolity tekst), ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1229 jednolity tekst) i innych ustaw oraz niniejszego statutu.
§ 3
- Terenem działania Związku jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej. Dla właściwej realizacji celów statutowych Związek może prowadzić działalność także poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
- Związek może współpracować i należeć do zagranicznych i międzynarodowych organizacji ochrony przeciwpożarowej.
§ 4
- Związek może posiadać terenowe jednostki organizacyjne – oddziały, zgodnie z podziałem administracyjnym państwa.
- Terenowe jednostki organizacyjne mogą uzyskać osobowość prawną, za zgodą Zarządu Głównego - z własnej inicjatywy lub na wniosek zarządu zainteresowanego oddziału.
- Związek nie odpowiada za zobowiązania oddziałów posiadających osobowość prawną, zaciągnięte w ramach uzyskanej osobowości prawnej.
§ 5
Związek może prowadzić działalność gospodarczą w szczególności w formie:
- wydzielonych zakładów samodzielnie sporządzających bilans,
- spółek prawa handlowego,
- innych jednostek organizacyjnych.
§ 6
- Związek posiada hymn, znak i flagę organizacyjną.
- Związek, jego oddziały oraz OSP posiadają swoje sztandary, pieczęcie, mundury, dystynkcje i odznaki.
- Uchwały w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2 podejmuje Zarząd Główny.
- Pismem Związku jest czasopismo „Strażak”.
§ 7
- Związek opiera swoją działalność na pracy społecznej.
- Związek może zatrudniać pracowników na zasadach i w formach określanych przez Prezydium Zarządu Głównego w regulaminie.
ROZDZIAŁ II
Cele i sposoby ich realizacji
§ 8
Celem Związku jest w szczególności:
- działanie na rzecz ochrony życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarami, klęskami żywiołowymi i zagrożeniami ekologicznymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami,
- rzecznictwo i reprezentowanie członków Związku wobec organów administracji publicznej,
- wykonywanie zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej, ratownictwa i bezpieczeństwa powszechnego zleconych przez organy administracji publicznej,
- współtworzenie i opiniowanie aktów normatywnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej,
- działanie na rzecz ochrony środowiska,
- informowanie o występujących zagrożeniach pożarowych i innych zagrożeniach miejscowych oraz sposobach zapobiegania im,
- rozwijanie i upowszechnianie działalności kulturalnej,
- rozwijanie i krzewienie kultury fizycznej i sportu,
- organizowanie pożarniczego i obronnego wychowania dzieci i młodzieży.
§ 9
Cele określone w § 8 są realizowane w szczególności przez:
- współdziałanie z Państwową Strażą Pożarną, organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami,
- udzielanie pomocy OSP w wyposażeniu w sprzęt, zaopatrywanie w mundury, odznaki i dystynkcje oraz organizowanie szkoleń,
- gromadzenie środków finansowych,
- zapewnianie doradztwa prawnego w zakresie funkcjonowania OSP,
- mobilizowanie społeczeństwa do udziału w realizacji zadań ochrony przeciwpożarowej,
- inicjowanie i organizowanie imprez sportowych oraz przeglądów dorobku amatorskiego ruchu artystycznego OSP,
- prowadzenie działalności wydawniczej, organizowanie wystaw, udzielanie pomocy w gromadzeniu eksponatów muzealnych,
- przedstawianie organom administracji publicznej wniosków dotyczących doskonalenia stanu ochrony przeciwpożarowej,
- popieranie wynalazczości i racjonalizacji w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej, ratownictwa i bezpieczeństwa powszechnego.
ROZDZIAŁ III
Członkowie, ich prawa i obowiązki
§ 10
- Członkowie Związku dzielą się na:
- członków zwyczajnych,
- członków wspierających.
- Członkami zwyczajnymi są OSP oraz inne osoby prawne nie mające celów zarobkowych, które zgłosiły przystąpienie do Związku, zobowiązały się przestrzegać postanowień statutu i zostały przyjęte.
- Członkami wspierającymi są osoby prawne inne niż określone w ust.2, które zadeklarowały pomoc w realizacji celów Związku i zostały przyjęte.
§ 11
Utrata członkostwa następuje w razie:
- rozwiązania jednostki organizacyjnej będącej członkiem Związku,
- skreślenia z listy członków na skutek:
a) wystąpienia ze Związku,
b) nie opłacania składki członkowskiej przez okres 2 lat, - wykluczenia na skutek:
a) działania na szkodę Związku,
b) nie przestrzegania postanowień statutu.
§ 12
- Uchwały w sprawach: przyjęcia w poczet członków zwyczajnych, skreślenia ich z listy członków i wykluczenia ze Związku podejmuje właściwy terytorialnie zarząd oddziału gminnego Związku.
- Jeżeli na danym terenie brak oddziału gminnego Związku, uchwały w sprawach określonych w ust. 1 podejmuje właściwy terytorialnie zarząd oddziału powiatowego Związku, a w jego braku - właściwy terytorialnie zarząd oddziału wojewódzkiego Związku.
- Uchwały w sprawach przyjęcia w poczet członków wspierających, podejmują wybrane przez wnioskujących zarządy oddziałów Związku lub Zarząd Główny Związku. Skreślenia z listy członków wspierających i wykluczenia ze Związku dokonuje zarząd przyjmujący członka wspierającego.
- Odwołania od uchwał w sprawach wymienionych w ust. 1, 2 i 3 rozpoznaje zarząd oddziału wyższego szczebla. Uchwały Zarządu Głównego są ostateczne.
§ 13
- Członek zwyczajny ma prawo:
- wybierać i być wybieranym do władz Związku za pośrednictwem swoich przedstawicieli,
- korzystać z pomocy oraz obiektów i urządzeń Związku.
- Członek wspierający ma prawo brać udział w działalności Związku z głosem doradczym.
§ 14
- Do obowiązków członka należy:
- czynne uczestniczenie w działalności Związku bądź jej wspieranie,
- propagowanie zasad ochrony przeciwpożarowej,
- przestrzeganie postanowień statutu, regulaminów i uchwał władz Związku,
- regularne opłacanie składek członkowskich.
- Członek wspierający opłaca składkę członkowską w zadeklarowanej przez siebie wysokości.
ROZDZIAŁ IV
Władze Związku
A. Postanowienia ogólne
§ 15
- Władzami Związku są władze naczelne i władze oddziałów: wojewódzkich, powiatowych i gminnych.
- Władzami naczelnymi Związku są:
- Zjazd Krajowy,
- Zarząd Główny,
- Prezydium Zarządu Głównego,
- Główna Komisja Rewizyjna,
- Główny Sąd Honorowy.
- Władzami oddziałów Związku są odpowiednio:
- zjazd oddziału wojewódzkiego, zarząd oddziału wojewódzkiego, prezydium zarządu oddziału wojewódzkiego, komisja rewizyjna oddziału wojewódzkiego i sąd honorowy oddziału wojewódzkiego,
- zjazd oddziału powiatowego, zarząd oddziału powiatowego, prezydium zarządu oddziału powiatowego i komisja rewizyjna oddziału powiatowego,
- zjazd oddziału gminnego, zarząd oddziału gminnego, prezydium zarządu oddziału gminnego i komisja rewizyjna oddziału gminnego.
§ 16
- Uchwały władz Związku zapadają zwykłą większością głosów oddanych, chyba że przepisy niniejszego statutu stanowią inaczej (§ 34 ust. 3, § 71 ust. 1 p. 3)
- Uchwały dotyczące zmian we władzach Związku powinny być podjęte w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.
§ 17
- Wybory władz Związku odbywają się w głosowaniu jawnym. Władza uprawniona do przeprowadzenia wyborów może uchwalić ich tajność.
- Kadencja władz Związku trwa pięć lat i kończy się z chwilą powołania nowych władz.
§ 18
- Przedstawicielami do zarządów oddziałów Związku nie mogą być osoby zasiadające we władzach stowarzyszeń, których zakres działania odpowiada celom Związku. Nie dotyczy to osób, powołanych w skład Zarządu Głównego, albo zarządów oddziałów Związku w trybie § 22 ust. 3 niniejszego statutu.
- Nie można łączyć funkcji członka zarządu, komisji rewizyjnej i sądu honorowego.
B. Zjazd Krajowy
§ 19
- Zjazd Krajowy jest najwyższą władzą Związku.
- W Zjeździe Krajowym biorą udział:
- z głosem decydującym – delegaci wybrani na zjazdach oddziałów wojewódzkich,
- z głosem doradczym – przedstawiciele członków wspierających, członkowie ustępujących naczelnych władz Związku i osoby zaproszone.
§ 20
Do kompetencji Zjazdu Krajowego, oprócz innych spraw wymienionych w niniejszym statucie, należy:
- rozpatrywanie sprawozdań z działalności Związku i jego naczelnych władz oraz udzielanie absolutorium Zarządowi Głównemu na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej,
- uchwalanie programów działania Związku,
- zatwierdzanie składu Zarządu Głównego,
- określenie liczby członków Głównej Komisji Rewizyjnej i Głównego Sądu Honorowego oraz ich wybór spośród delegatów na Zjazd,
- rozstrzyganie w sprawach uchwał zjazdów oddziałów wojewódzkich zawieszonych przez Zarząd Główny,
- podejmowanie uchwał w innych sprawach wnoszonych przez naczelne władze Związku i delegatów.
§ 21
- Zjazd Krajowy może być zwyczajny lub nadzwyczajny.
- Zwyczajny Zjazd Krajowy zwołuje Zarząd Główny raz na 5 lat.
- Nadzwyczajny Zjazd Krajowy zwołuje Zarząd Główny
- z własnej inicjatywy,
- na żądanie Głównej Komisji Rewizyjnej,
- na pisemny wniosek co najmniej 1/3 ogólnej liczby zarządów oddziałów wojewódzkich Związku.
- Zjazd Nadzwyczajny powinien odbyć się w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od podjęcia inicjatywy, zgłoszenia żądania lub wniosku.
- Władze określone w ust. 3 mogą również wnioskować o włączenie określonych spraw do porządku obrad Nadzwyczajnego Zjazdu Krajowego.
- Zarząd Główny zawiadamia delegatów o terminie i porządku obrad Zjazdu Krajowego co najmniej na 30 dni przed jego odbyciem.
C. Zarząd Główny i Prezydium
§ 22
- Zarząd Główny jest naczelną władzą zarządzająco – wykonawczą Związku.
- W skład Zarządu Głównego wchodzą przedstawiciele wszystkich zarządów oddziałów wojewódzkich, w liczbie określonej uchwałą Zarządu Głównego.
- Zjazd Krajowy może powołać w skład Zarządu Głównego Związku przedstawicieli organizacji, stowarzyszeń lub innych instytucji współpracujących ze Związkiem w liczbie nie przekraczającej 1/5 ogólnej liczby członków Zarządu Głównego.
- Zarząd Główny może odwołać osobę powołaną w trybie ust. 3 i na jej miejsce powołać innego przedstawiciela organizacji, stowarzyszenia lub instytucji współpracujących ze Związkiem.
- Zarząd Główny może dokooptować do swego składu nowych członków na miejsce członków ustępujących w liczbie nie przekraczającej 1/3 ustalonego składu Zarządu.
§ 23
- Zarząd Główny z zastrzeżeniem § 23 ust. 2 niniejszego statutu, określa liczbę członków Prezydium oraz wybiera jego skład, w tym prezesa i wiceprezesów.
- Osoby powołane w trybie § 22 ust. 3 nie mogą stanowić więcej niż 1/5 ogólnej liczby członków Prezydium.
- Zarząd Główny powołuje Komisję ds. Młodzieży oraz może powoływać inne komisje problemowe lub zespoły zadaniowe jako jego organy doradcze.
§ 24
- Do kompetencji Zarządu Głównego należy:
- wykonywanie uchwał Zjazdu Krajowego
- uchwalanie planów działalności i budżetu Związku oraz zatwierdzanie sprawozdań z ich wykonania
- przedstawianie i opiniowanie wniosków mających na celu podniesienie stanu ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej, ratownictwa i bezpieczeństwa powszechnego w kraju oraz projektów aktów normatywnych dotyczących tej problematyki,
- podejmowanie uchwał w sprawach przedstawionych przez Prezydium Zarządu Głównego,
- zawieszanie uchwał zjazdów oddziałów wojewódzkich sprzecznych ze statutem lub uchwałami naczelnych władz Związku,
- ustalanie zasad wyboru delegatów na zjazdy oraz określenie liczby delegatów na Zjazd Krajowy,
- podejmowanie innych czynności w zakresie działania Zarządu.
- Zarząd Główny może udzielać Prezydium pełnomocnictw do zmian w budżecie Związku.
§ 25
Do kompetencji Prezydium Zarządu Głównego należy:
- kierowanie bieżącą pracą Związku,
- kierowanie działalnością gospodarczą Związku,
- wykonywanie uchwał Zarządu Głównego,
- koordynowanie działalności oddziałów Związku,
- opracowywanie projektów planów działalności i budżetu Związku,
- uchylanie uchwał zarządów oddziałów wojewódzkich sprzecznych ze statutem lub uchwałami naczelnych władz Związku,
- rozstrzyganie odwołań od uchwał zarządów oddziałów wojewódzkich,
- nadawanie odznak i wyróżnień,
- uchwalanie regulaminów, instrukcji i wytycznych,
- nadawanie sztandarów oddziałom wojewódzkim Związku.
§ 26
- Posiedzenia Zarządu Głównego i Prezydium zwołuje prezes Zarządu według potrzeb, nie rzadziej jednak niż 2 razy w roku dla Zarządu i 1 raz w kwartale dla Prezydium.
- Pracami Zarządu i Prezydium kieruje prezes. Szczegółową organizację i tryb pracy Zarządu Głównego oraz Prezydium określa regulamin zatwierdzony przez Zarząd Główny.
§ 27
- Prezes Zarządu Głównego reprezentuje Związek i zarządza jego majątkiem.
- Prezes Zarządu Głównego podejmuje decyzje w zakresie zwykłego zarządu. Prezydium Zarządu Głównego może upoważnić prezesa Zarządu Głównego do podejmowania decyzji w zakresie przekraczającym zwykły zarząd do określonej wysokości zaciąganych jednorazowo zobowiązań.
- W sprawach określonych w ust. 1 i 2 prezes Zarządu Głównego może udzielać pełnomocnictw.
D. Główna Komisja Rewizyjna
§ 28
- Główna Komisja Rewizyjna jest organem kontroli wewnętrznej Związku.
- Członkowie Głównej Komisji Rewizyjnej wybierają ze swego grona przewodniczącego, wiceprzewodniczących i sekretarza
- Główna Komisja Rewizyjna może dokooptować do swego składu nowych członków na miejsce ustępujących w liczbie nie przekraczającej 1/3 jej składu.
§ 29
Do kompetencji Głównej Komisji Rewizyjnej należy:
- kontrolowanie całokształtu działalności Związku, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki finansowej, nie rzadziej niż raz w roku,
- składanie Zjazdowi Krajowemu sprawozdań z działalności oraz wniosków w sprawie absolutorium dla Zarządu Głównego,
- przedstawianie Zarządowi Głównemu uwag i wniosków dotyczących działalności Związku,
- uchwalanie regulaminów pracy Głównej Komisji Rewizyjnej i komisji rewizyjnych niższego stopnia,
- współdziałanie z komisjami rewizyjnymi oddziałów wojewódzkich i koordynowanie ich działalności.
§ 30
- Posiedzenia Głównej Komisji Rewizyjnej zwołuje jej przewodniczący według potrzeb, nie rzadziej jednak niż 2 razy w roku.
- Członkowie Głównej Komisji Rewizyjnej mogą uczestniczyć w posiedzeniach Zarządu Głównego i jego Prezydium z głosem doradczym.
E. Główny Sąd Honorowy
§ 31
- Członkowie Głównego Sądu Honorowego wybierają ze swego grona przewodniczącego, wiceprzewodniczących i sekretarza.
- Główny Sąd Honorowy może dokooptować do swego składu nowych członków na miejsce członków ustępujących w liczbie nie przekraczającej 1/3 jego składu.
§ 32
Do kompetencji Głównego Sądu Honorowego należy:
- rozpatrywanie i rozstrzyganie spraw członków naczelnych i władz oddziałów wojewódzkich Związku, dotyczących naruszania zasad statutowych i programowych Związku, przyjmowania postaw godzących w dobre imię Związku lub postępowania niezgodnego z zasadami koleżeństwa i solidarności organizacyjnej,
- rozpatrywanie i rozstrzyganie odwołań od orzeczeń sądów honorowych oddziałów wojewódzkich oraz własnych orzeczeń (w zmienionym składzie) wydanych w pierwszej instancji.
§ 33
- Główny Sąd Honorowy może wymierzać następujące kary:
- upomnienia,
- nagany,
- wystąpienia z wnioskiem o pozbawienie funkcji pełnionych we władzach Związku.
- Organizację i tryb postępowania przed Głównym Sądem Honorowym określa regulamin uchwalony przez Główny Sąd Honorowy.